مقدمه: حافظه قابلیت کسب، نگهداری و بازیابی اطلاعات است که به طرق مختلفی طبقه‌بندی می‌گردد. مکانیسم‏های پیچیده‌ای در فرایند یادگیری و حافظه نقش دارند که در نهایت منجر به تغییرات بیوشیمیایی، ریخت شناسی و فیزیولوژیک در سطح سیناپسی و شبکه‌های عصبی می‌گردد. پدیدۀ تسهیل سیناپسی و تقویت و تضعیف بلند‌مدت سیناپسی جزء اساسی‌ترین مکانیسم‏های درگیر در شکل‏گیری و تثبیت حافظه هستند. نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت گیرنده‌های گلوتامات (به خصوص زیرگروه NMDA)، هومئوستاز کلسیم، تعادل بین کینازها و فسفاتازها، نقش کلسینورین، مولکول‌های چسب سلولی، ماتریکس خارج سلولی، سلول‌های گلیال و ناقلین عصبی در فرایند شکل‏گیری حافظه، این مطالعه به بررسی مسیرهای سلولی و مولکولی درگیر در یادگیری و حافظه می‌پردازد.