---

مقدمه: مهار منتشر شونده، موج دپلاریزاسیونی است که در سراسر مغز گسترش یافته و فعالیت سلول های عصبی را متوقف می کند. مکانیسم های مختلف در خصوص آسیب سلولی ناشی از مهار منتشر شونده ارائه گردیده است. از این جمله می توان به اختلالات یونی، افزایش کلسیم داخل سلولی و افزایش فعالیت های تحریکی سلول های عصبی اشاره کرد. هیپوکمپ یکی از مناطقی به شدت حساس به مهار منتشر شونده می باشد و آسیب در آن قبل از سایر نواحی ساب کورتیکال بروز می کند. ارتباط نزدیک اختلالات نواحی مختلف هیپوکمپ با بیماری های مخرب سیستم عصبی به خوبی توضیح داده شده است. واکنش های التهابی یکی از عواملی است که آسیب های پس از مهار منتشر شونده را در هیپوکمپ تشدید می کند. مواد و روش ها: در بررسی حاضر ۳۶ موش ویستار به وسیله داروی دگزامتازون قبل از القای مهار منتشر شونده درمان شدند و نقش واکنش های التهابی در القای مرگ سلولی متعاقب القای مهار منتشر شونده مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بررسی های بافت شناسی نشان داد که شدت آسیب سلولی در تمامی نواحی مورد بررسی پس از درمان با دگزامتازون به طور معنی داری کاهش یافت. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده پیشنهاد می دهد که واکنش های التهابی نقش پر رنگی در آسیب های سلولی متعاقب پدیده مهار منتشر شونده دارند.

---

مقدمه: مهار منتشر شونده پدیده پاتوفیزیولوژیک است که ارتباط نزدیک آن با بسیاری از اختلالات سیستم عصبی به خوبی شناخته شده است. موج دپلاریزاسیونی ناشی از مهار منتشر شونده با عبور از سیستم عصبی تغییرات وسیعی را در سطح سلولی و ملکولی به همراه دارد. بسیاری از این تغییرات در پاتوژنز آسیب های ناشی از مهار منتشر شونده نقش بازی میکنند. بررسی های مغزی در طی القای مهار منتشر شونده حاکی از یک افزایش فعالیت و سپس توقف گذرای فعالیت های عصبی است . گروهی بر هم خوردن فعالیت سلول های عصبی را در کنارمرگ سلولی به عنوان عاملی موثر در اختلالات پس از مهار منتشر شونده و از جمله اختلالات حافظه می دانند. مواد و روش ها: در این مطالعه تعداد ۲۴ موش صحرایی نابالغ در ۳ گروه مورد بررسی قرار گرفتند، تا تاثیر القای مکرر مهار منتشر شونده بر جنبه های مختلف حافظه مورد بررسی قرار بگیرد. در ابتدا تاثیر القای مکرر مهار منتشر شونده بر حافظه ی فضایی و سپس تثبیت حافظه و بازیابی آن توسط آزمون T-Mazeمورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از چهار هفته بررسی حافظه ی فضایی و هشت هفته بررسی تثبیت یادگیری نشان داد که هر دو جنبه ی حافظه توسط امواج ناشی از مهار منتشر شونده تحت تاثیر قرار گرفت. نتیجه گیری:  بر هم خوردن فعالیت الکتریکی طبیعی سلول های عصبی که پس از القای مهار منتشر شونده بروز می کند، می تواند تثبیت حافظه و بازیابی آن را در تست حافظه ی فضایی مختل کند.

---

مقدمه: مهار منتشر شونده یک پدیده پاتوفیزیولوژیک است که به طور خود به خودی بعد از ایسکمی، خون ریزی های مغزی و یا آسیب های مغزی ایجاد می شود. همچنین همراهی این پدیده با بیماری هایی مثل میگرن با اورا، صرع و یا فراموشی های گذرا نیز به اثبات رسیده است. مهار منتشر شونده یک موج الکتریکی منتشر با سرعت آهسته است که به طور گذرا در نورون ها یا آستروسیت ها رخ می  دهد و میزان جریان خون، متابولیسم سلولی و توازن یون ها را به هم می زند. مهار منتشر شونده به صورت یک افزایش کوتاه مدت در تحریک پذیری نورون ها و سپس کاهش طولانی مدت در فعالیت الکتریکی نورون ها و به دنبال آن افزایش مجدد تحریک پذیری صورت می گیرد. نتیجه گیری: مطالعاتی که با روش های مختلف بر روی مغز حیوانات و حتی انسان صورت گرفته است، افزایش توزیع گیرنده های NMDA, AMPA, GABA و سروتونین را در پدیده مهار منتشر شونده نشان داده است. مقاله حاضر، مروری است بر تحقیقات گسترده ای که در زمینه نقش نوروترنسمیترهای تحریکی و مهاری در پدیده مهار منتشر شونده انجام گرفته است.

---

مقدمه: اصطلاح مهار منتشر شونده برای توصیف موجی استفاده می شود که پس از آغاز در یک ناحیه از مغز در سرتاسر آن گسترش یافته و اختلالات یونی و تورم سلولی را به همراه دارد. آزاد شدن گلوتامات در فضای خارج سلولی که به دنبال دپلاریزاسیون سلول ها اتفاق می افتد، یکی از مهمترین وقایع این پدیده است. هیپوکمپ در برخی از اعمال سیستم عصبی از جمله حافظه نقش دارد. هدف از این مطالعه بررسی نقش گیرنده گلوتاماتی NMDA در اختلال حافظه ناشی از مهار منتشر شونده در موش صحرایی بود. مواد و روش ها: در بررسی حاضر ۳۶ سر موش صحرایی نابالغ نژاد ویستار مورد بررسی قرار گرفتند. نقش القای مکرر مهار منتشر شونده بر حافظه و همین طور تاثیر مهار گیرنده های NMDA توسط MK-۸۰۱ در آزمون رفتاری به وسیله T-maze در طول چهار هفته متوالی پس از القای مهار منتشر شونده مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بررسی به دنبال القای مکرر مهار منتشر شونده نشان داد که این پدیده می تواند موجب وارد آمدن آسیب به حافظه گردد. در حالی که استفاده از MK-۸۰۱ توانست بطور معناداری از شدت آسیب وارده به حافظه جلوگیری کند. نتیجه گیری: یافته های ما پیشنهاد می کند که گیرنده های NMDA ممکن است یک نقش کلیدی در محافظت از حافظه در اختلالات مرتبط با مهار منتشر شونده ایفا کند.

---

مقدمه: پدیده ی مهار منتشر شونده با خاموشی موقتی فعالیت های نورونی و تغییر ویژگی های یونی، متابولیک و همودینامیک مغزی شناخته می شود. مطالعات، تأثیر مخرب القای مکرر مهار منتشر شونده بر حافظه ی موش های صحرایی نابالغ را نشان داده اند. از سوی دیگر، نقش کانال های کلسیمی در القا و انتشار مهار منتشر شونده هم توسط دانشمندان مطالعه شده است. مطالعه ی فعلی به منظور بررسی اثر نیفدیپین به عنوان مهار کننده ی کانال های کلسیمی بر حافظه ی آسیب دیده به دنبال القای مکرر مهار منتشر شونده طراحی شده است. مواد و روش ­ها: موش های صحرایی ویستار (۸۰-۶۰ گرمی) در ۵ گروه تقسیم شدند و نیفدیپین (۱ میلی گرم بر کیلوگرم) به مدت ۴ هفته و به صورت هفتگی در گروه مهار منتشر شونده تزریق شد. القای مهار منتشر شونده هم با تزریق کلریدپتاسیم (۲ مولار) در ۴ هفته و به صورت هفتگی صورت گرفت. توانایی بازیابی حافظه ی فضایی با تست رفتاری T-maze سنجیده شد. یافته ها: در گروهی که در آن موش ها تنها تحت القای مهار منتشر شونده قرار گرفته بودند، تست رفتاری اختلال عملکرد حافظه را نشان داد. وضعیت بازیابی حافظه، پس از تزریق داروی نیفدیپین بهبود معناداری را نشان داد. نتیجه گیری: مطالعه ی حاضر نقش احتمالی کانال های کلسیمی در تخریب حافظه ی ناشی از القای مکرر مهار منتشر شونده را نشان می دهد.

---

مقدمه: مهار منتشر شونده یک موج بیوالکتریکی در سیستم عصبی مرکزی است که از طریق ماده خاکستری در مغز پخش شده و اثرات مختلفی از جمله دپلاریزاسیون نورون ها و اختلالات یونی را از خود بر جای می گذارد. این پدیده نقش مهمی در بسیاری از اختلالات عصبی نظیر صرع، میگرن با اورا، آسیب های مغزی و بیماری های عروقی- مغزی بازی می کند. به نظر می رسد اثرات تحریکی گیرنده گلوتامات در مغز با آسیب های عصبی در ارتباط باشد. هدف مطالعه ی ما ارزیابی اثر گیرنده AMPA بر روی تخریب ایجاد شده به وسیله القای مهار منتشر شونده بر روی حافظه ی فضایی است. مواد و روش ها: DNQX، آنتاگونیست گیرنده ی گلوتاماتی آمپا، پس از القای مهار منتشر شونده به وسیله ی کلریدپتاسیم ۲ مولار از طریق داخل صفاقی (۱ میلی گرم برکیلوگرم) در موش های جوان نژاد ویستار (۸۰-۶۰ گرم) تزریق شد. بازیابی حافظه ی فضایی به کمک تست رفتاری T-Maze بررسی شد. یافته ها: القای مکرر هفته ای مهار منتشر شونده باعث تخریب حافظه پس از چهار هفته شد. مهار گیرنده AMPA به وسیله DNQX تأثیری بر روی تخریب حافظه ی ناشی از القای مهار منتشر شونده نداشت. نتیجه گیری: داده های ما حاکی از عدم ارتباط گیرنده ی گلوتاماتی AMPA با تخریب حافظه ی ناشی از القای مهار منتشر شونده در موش های صحرایی جوان می باشد.

---

مقدمه: مهار منتشر شونده، موجی گذرا و خود منتشر شونده از دپلاریزاسیون نورون‌ها و سلول‌های گلیال است که با مهار موقتی فعالیت‌های مغزی ادامه پیدا می‌کند. مهار منتشر شونده با توزیع مجدد یون‌ها بین محیط خارج و داخل سلولی شناخته می‌شود که با سرعتی معادل ۲ تا ۳ میلی‌متر بر دقیقه در همۀ جهات منتشر می‌شود. تحقیقات بیانگر نقش مهار منتشر شونده در چندین اختلال عصبی از قبیل میگرن همراه با اورا، صرع، ضربه‏های مغزی، فراموشی سراسری گذرا، سکته‌های مغزی و بیماری‌های طناب نخاعی می‏باشند. نتیجه‏گیری: با وجود چندین دهه تحقیق و صدها گزارش در مورد نحوۀ انتشار مهار منتشر‌شونده، مکانیسم دقیق انتشار هنوز نیاز به شفاف‌سازی بیشتری دارد. مطالعۀ حاضر با هدف فراهم آوردن دیدگاه‏های جدید در مورد مکانیسم پیچیدۀ انتشار مهار منتشر شونده، گروهی از این نظریات را مرور می‌کند.

---

مقدمه: جراحی صرع مقاوم به دارو عوارض بیولوژی و روانشناسی بی‌شماری دارد. بسیاری از این بیماران با عمل جراحی صرع درمان می‌شوند. با وجود جراحی‌های متعدد در مراکز پزشکی ایران، تنها نتایج تعداد کمی از آن‌ها منتشر شده است. مواد و روش‌ها: برای ارزیابی نتیجۀ عمل جراحی، در مجموع تعداد ۴۰ بیمار که بین ۱۳۸۳ و ۱۳۹۳ در بیمارستان لقمان حکیم تحت عمل جراحی قرار گرفتند، در مطالعۀ گذشته‌نگر ما گنجانده شدند. یافته‌ها: ۵۲/۵ درصد بیماران جراحی شده که در دستۀ یک معیار Engel قرار گرفتند، رهایی کامل از تشنج داشتند.دستۀ دوم، سوم و چهارم معیار Engel شامل ۲۵، ۱۵ و ۷/۵ درصد از بیماران جراحی شده بودند. اختلاف آماری معنی‌داری در نتایج جراحی بر اساس جنسیت، نوع تشنج اولیه و رویکرد عمل وجود نداشت. تنها ۵ درصد از بیماران عوارض عصبی دایمی داشتند که شایع‏ترین عارضه، همی پارزی بود. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه اهمیت تشخیص سریع و نظارت منظم بیماران صرعی را نشان داد. این به طور قابل توجهی میزان مصرف داروی غیر ضروری را کاهش می‌دهد و تعداد افراد بدون علامت را افزایش می‌دهد.

---

مقدمه: تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای (tDCS) و ذهن‌آگاهی دو مداخله متداول برای هدف قرار دادن فرآیندهای شناختی مرتبط با آسیب شناسی هیجانی هستند. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و نیمه تجربی است. جامعه آماری شامل دانشجویان ۱۹ تا ۲۶ ساله دانشگاه فردوسی مشهد بود. از این میان ۶۰ نفر از دانشجویان سالم به روش نمونه‌گیری هدفمند بر اساس مقیاس استرس، اضطراب و افسردگی انتخاب و به صورت تصادفی در ۴ گروه قرار گرفتند. در مطالعه حاضر، ما بررسی کردیم که چگونه tDCS به همراه با ذهن‌آگاهی بر واکنش‌ اضطرابی به نشخوار فکری القایی تأثیر می‌گذارد. همه افراد tDCS آندال فعال یا ساختگی را بر روی DLPFC یا tDCS کاتدال فعال یا ساختگی را بر روی IPL همراه با مراقبه ذهن‌آگاهی فعال یا یا مراقبه ذهن‌آگاهی شم دریافت کردند. اضطراب ۵ بار در طول مطالعه ارزیابی شد. برای جمع آوری داده‌ها، پرسشنامه حالت- اضطراب اسپیلبرگر توسط هر شرکت کننده تکمیل شد. در پایان داده‌ها به صورت توصیفی به صورت میانگین و انحراف معیار و استنباطی با روش تحلیل واریانس مختلط مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: تجزیه و تحلیل بین گروهی نشان داد که پس از یک جلسه tDCS همراه با مراقبه ذهن‌آگاهی، تفاوت معنی‌داری در نمرات اضطراب مربوط به پنج مرحله وجود ندارد. با این حال، تجزیه و تحلیل درون آزمودنی تغییرات قابل توجهی را در سطح اضطراب مربوط به پنج زمان ارزیابی نشان داد. نتیجه‌گیری: یک جلسه منفرد tDCS به همراه مراقبه ذهن‌آگاهی در قالب اسکن بدن تفاوت معنی‌داری بین گروه‌ها در هیچ یک از زمان‌های ارزیابی اضطراب ایجاد نکرد. اما با تداوم ذهن آگاهی به صورت تمرکز بر تنفس، در سطح پاسخ اضطرابی هر ۴ گروه نسبت به مرحله قبل تفاوت معنی‌داری مشاهده شد.